Naast de gezamenlijke focus op de drie genoemde thema’s heeft elke gemeente een eigen lokale aanpak en aanvullende lokale aandachtspunten voor de komende beleidsperiode in beeld. We werken afzonderlijk aan een aantal eigen doelstellingen. Iedere gemeente heeft immers ook eigen kenmerken, wensen, behoeften en te maken met specifieke vraagstukken.
Op deze pagina gaan we in op de lokale focus en voor welke lokale doelen we ons komende twee jaar in Veenendaal inzetten. Het lokale maatwerk zoals vastgelegd in het IVP is verder uitgewerkt. We maken onderscheid tussen een generieke focus op drie rode draden die wij belangrijk vinden door alle thema’s heen, en extra aandacht en de lokale aanpak op specifiek, verschillende vormen van criminaliteit of onveiligheid.
Afbakening en kaders
Qua afbakening geldt dat in het IVP en UVP doelstellingen zijn opgenomen over de openbare orde en het voorkomen of tegengaan en bestrijden van criminaliteit. Veiligheid is een breed thema en beweegt zich ook langs onderwerpen als leefbaarheid en verkeersveiligheid. Zo is toezicht op overlast en ergernissen die de leefbaarheid in de openbare ruimte aantasten een belangrijk element, maar geen onderwerp voor in het IVP of UVP. Het college gaat in 2023 een toezicht- en leefbaarheidsplan vaststellen om daarmee gerichter de BOA-capaciteit in te zetten. We werken nadrukkelijk samen met collega’s van Toezicht & Handhaving. Voor verkeer geldt: de inrichting ligt bij team AOB (adviseurs openbare ruimte), handhaving bij de BOA’s en politie (basiswerk). Binnen de lokale aanpak komt ook regelmatig de verbinding en samen- werking met nog andere beleidsterreinen aan bod. Zorgen voor een veilige woon-, werk- en leefomgeving doen en kunnen we zeker niet alleen.
Rode draden door de thema’s heen
Rode draad 1: Aandacht voor preventie en het voorkomen van onveiligheid
We staan in Veenendaal voor een brede benadering in het veiligheidsdomein: preventief waar het kan, repressief waar het moet. De preventie en het voorkomen van onveiligheid, krijgt nadrukkelijk aandacht komende tijd. Voorkomen is immers beter dan genezen. De doelstellingen in het IVP en UVP richten zich op de openbare orde en het voorkomen of tegengaan en bestrijden van criminaliteit. We dragen ook bij aan het voorkomen van sociale onveiligheid. Niet alleen daadwerkelijke cijfers van meldingen, incidenten en misdrijven maar ook bijvoorbeeld de veiligheidsbeleving en het veiligheidsgevoel zijn belangrijke elementen waarop wij ons baseren.
- Bewustwording en weerbaarheid vergroten is een belangrijke pijler in onze aanpak.
- Communicatie is een belangrijk instrument om dit te bereiken.
- Daarnaast investeren we in trainingen en onderwijsprogramma’s.
Voorbeelden hiervan zijn dat we mobeyes aanbieden en investeren in het voorkomen van woninginbraken en we organiseren veiligheidsdagen en de week van de veiligheid. Daarnaast werken we samen met HALT, maar hebben we ook de training Leerlingalert op de scholen.
Rode draad 2: Focus op wat de inwoner en ondernemer zelf kan bijdragen
Een veilig Veenendaal bereiken we samen. We zijn afhankelijk van inzet en welwillendheid van onze inwoners, ondernemers en partners. We creëren betrokkenheid om de effectiviteit van onze inspanningen te vergroten. Inwoners en ondernemers kunnen veel zelf doen. Daarvoor bieden wij handreikingen aan en faciliteren wij. Onze inzet richt zich op de inwoners en ondernemers in de wijken. Dichtbij en samen met hen en onze maatschappelijke partners zoals de scholen of verenigingen, werken we aan het vergroten van veiligheid.
- We zetten (social) media in om meldingsbereidheid te vergroten en om inwoners en ondernemers te activeren en stimuleren zelf in actie te komen.
- We delen successen en resultaten van gezamenlijke inspanningen en zorgen dat men weet wat men kan doen bij, of waar men terecht kan met signalen van onveiligheid of criminaliteit.
- We organiseren geregeld bijeenkomsten voor inwoners en ondernemers.
Rode draad 3: Het voorkomen van jonge aanwas én repressieve inzet in de jeugdketen
In lijn met de nadruk op preventie, het voorkomen van onveiligheid en het vergroten van de weerbaarheid is jeugd de komende vier jaar een belangrijke doelgroep. Het verdient door alle thema’s heen aandacht in te zetten op het voorkomen van ‘jonge aanwas’.
De basis voor dit alles: een goede integrale samenwerking binnen de jeugdketen waar we regie op voeren en die we verder professionaliseren. Verder geldt:
- We willen jeugd weerbaar maken en behoeden voor eerste stappen richting een criminele carrière. We blijven investeren in voorlichting gericht op het creëren van bewustwording over de risico’s voor jongeren in de criminele wereld.
- We blijven investeren in de verbinding tussen school en veiligheid.
- Met politie en OM werken we samen aan een werkwijze om jonge aanwas eerder in beeld te krijgen en daar waar mogelijk criminele carrières in de kiem te smoren.
- We zetten in op het helpen ombuigen van situaties waarin jongeren toch al in aanraking komen met criminaliteit (of onveiligheid).
Extra aandacht voor verschillende vormen van criminaliteit (of onveiligheid)
Op onderstaande thema’s of vormen van criminaliteit richten wij ons lokaal (aanvullend op de gezamenlijke aanpak). Zowel preventief als repressief wanneer dat nodig is. Inzet op de drie hierboven beschreven rode draden loopt als het ware door deze thema’s heen.
Ondermijnende, georganiseerde criminaliteit
Afgelopen jaren heeft de Veense aanpak van ondermijning vorm gekregen via “Ondermijning in Veenendaal: Van beeld naar aanpak”. Deze aanpak voorziet in drie sporen:
- het versterken van de bestuurlijke aanpak ondermijnende criminaliteit;
- het bevorderen van de bestuurlijke en ambtelijke integriteit;
- het versterken van maatschappelijke weerbaarheid.
In aanvulling op de basisteam-brede acties in dit UVP maken we voor Veenendaal een Actieagenda Ondermijning waarin we de lokale aanpak borgen. Thema’s zoals de brede aanpak van drugs (waaronder lachgas), mensenhandel en zorgfraude zullen hierin een plaats krijgen.
- We blijven investeren in wijken en branches waar signalen van ondermijnende criminaliteit zijn. Daar combineren we preventie met de bestuurlijke aanpak in brede zin.
- We kiezen voor en integreren ook interventies vanuit zorg en veiligheid met de bestuurlijke aanpak wanneer dat nodig is.
- Uiteraard werken we samen met diverse partners om te voorkomen dat iemand kiest voor een criminele carrière en om een eventuele beginnende carrière in de kiem te smoren.
Voor de invulling van de Actieagenda Ondermijning zoeken we nadrukkelijk ook samenwerking met maatschappelijke partners zoals Veenvesters, Veens Welzijn, scholen en bijvoorbeeld met de Bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal en de andere KVO’s.
Digitale veiligheid
In aanvulling op de basisteam-brede acties in dit UVP en in lijn met de inzet afgelopen periode bevorderen we digitale veiligheid in Veenendaal door een aantal lokale doelen te stellen:
- We blijven investeren in de bewustwording en cyberweerbaarheid van verschillende doelgroepen. We hebben daarbij oog voor de vele verschillende vormen van cybercriminaliteit: van o,a. sexting, digitale chantage via fakefilmpjes tot aan markplaats-fraude of oplichting via whatsapp.
- Dat doen we via lokale communicatie, praktische voorlichting en het organiseren van (op specifieke doelgroepen gerichte) bijeenkomsten. En dat doen we door lokale initiatieven te realiseren zoals bijvoorbeeld digitale buurtambassadeurs, Hackshield, Hackers de Baas en het Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen (uitbreiding met een digitale ster). Daarmee spreken we inwoners en ondernemers ook aan op wat zij zelf kunnen doen.
- In samenwerking met de veiligheidsregio Utrecht richten wij ons in de crisisorganisatie ook op cybergevolgbestrijding van dreigingen en risico’s welke kunnen leiden tot maatschappij-ontwrichtende verstoringen en effecten. Denk bijvoorbeeld aan voorbereiding op een crisis als gevolg van het hacken van (lokale) essentiële processen of infrastructuur. Investeren in cyberweerbaarheid geldt niet alleen voor inwoners, maar ook voor professionals en onszelf.
Maatschappelijke onrust, ongenoegen, polarisatie, radicalisering en extremisme
Basisteam-breed ondernemen we komende tijd al een aantal zaken met name ter voorbereiding op eventuele maatschappelijke onrust. We richten ons vanuit veiligheid op het spectrum waarbinnen sentimenten of tegenstellingen in de maatschappij een risico voor de openbare orde en veiligheid worden of geworden zijn. Dan pakken we gedrag of uitingen aan.
- We zetten daartoe in op het continueren en versterken van onze informatiepositie en het onderhouden en versterken van de samenwerking in de keten en onze netwerken.
- We blijven ons lokale handelingsperspectief vergroten en geradicaliseerde of extremistische uitingen, ongewenst gedrag en signalen aanpakken op een passende en proportionele manier (via de drie sporen: interactie & dialoog, aanspreken & confronteren en verstoren & handhaven).
Maar, nog beter of liever willen we voorkomen dat het zo ver komt. Het liefst wil je uitgaan van maatschappelijke rust in plaats van onrust. Inzet op het tegengaan van polarisering, vergroten van weerbaarheid en het verkleinen van elementen die bijdragen aan een voedingsbodem voor radicalisering en extremisme is belangrijk. Dat is niet, of zelfs juist niet, alleen voorbehouden aan veiligheid. Hier zit een belangrijke link met het sociaal domein (diversiteit & inclusie) en bijvoorbeeld wijkgericht werken in bredere zin.
- We dragen vanuit veiligheid uiteraard bij aan de inzet op verbinding, sociale cohesie en weerbaarheid. Daarnaast werken we intern en extern samen aan het vergroten van bewustwording bij maatschappelijke organisaties en professionals d.m.v. trainingen en bijeenkomsten.
Structurele aandacht voor ‘klassieke criminaliteit’ (VVC en HIC)
Veel voorkomende criminaliteit (VVC), high impact crimes (HIC), klassieke criminaliteit: gemeenschappelijke deler is dat deze vormen van criminaliteit op het individu grote impact hebben en een groot gevoel van onveiligheid achterlaten. Ondanks dat we een verschuiving zien van klassieke vormen van criminaliteit naar digitale vormen, en HIC geen aparte prioriteit in het IVP 2023-2026 is, blijven we komende beleidsperiode aandacht houden voor deze onderwerpen.
- We zetten in op het structureel borgen van de ingezette maatregelen en aanpak die voort is gekomen uit het prioriteren van HIC in het IVP 2019-2022.
- We blijven in sommige gevallen continu en in andere gevallen alleen wanneer nodig interventies uitvoeren zoals de mobiele alarmsystemen (mobeyes), whatsapp buurtpreventie groepen, overvalscans, het donkere dagen offensief (waarbinnen ook de witte voetjes-acties van de politie past), etc.
- Wanneer excessen ontstaan en sprake is van een uitzonderlijke piek binnen een bepaalde categorie VVC- of HIC-feiten kijken we samen met politie en OM welke incidentele extra investering en aanpak mogelijk is.